Skansen w Klukach
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
Muzeum Wsi Słowińskiej to kilkanaście budynków mieszkalnych i gospodarczych pokazujących jak wyglądało życie i tradycje Słowińców na tych pięknych, ale niełatwych do życia ziemiach otoczonych bagnami i mokradłami.
Drewniane chaty w kratę przyciągają wzrok już na wjeździe do Kluk. Skansen to eksponaty Muzeum Wsi Słowińskiej. Warto do niego zajrzeć, aby przenieść się w czasie, poznać trochę słowińskiej historii i zobaczyć jak pięknie wyglądały kiedyś słowińskie wsie.
Kim byli Słowińcy?
Choć nazywani są Słowińcami, tak naprawdę byli to Kaszubi Nadłebscy żyjący na terenie dzisiejszego Słowińskiego Parku Narodowego. Słowińcami nazwał ich rosyjski etnograf Aleksander Hilferding, który w XIX wieku odwiedził Kluki, i tak już się przyjęło. Hilferding nawiązywał do języka słowiańskiego, którym według niego się posługiwali. Ich mową była jednak gwara języka kaszubskiego. Słowińcy, odizolowani przez warunki naturalne od pozostałych Kaszubów, wytrwale pielęgnowali kaszubskie zwyczaje, tradycje i język, zachowując bardzo długo swoją odrębność kulturową. Mieszkali w Smołdzinie, Gardnie, Klukach, Cecenowie, w Rowach czy też nad jeziorami Gardno i Łebsko.
Najwięcej chat i przedmiotów codziennego użytku zachowało się właśnie w Klukach, w których jeszcze po drugiej Wojnie Światowej mieszkało kilkadziesiąt słowińskich rodzin. Ich życie w czasach PRL nie było usłane różami. Po pierwsze, nie znali języka polskiego, bowiem na tych terenach przed wojną posługiwano się jedynie gwarą kaszubską lub urzędowym niemieckim. Po drugie władza ludowa, dla której byli kulturowym problemem ze względu chociażby na nieznajomość języka polskiego, starała się ich spolonizować. Słowińcy zaczęli więc wyjeżdżać do Niemiec w ramach programu łączenia rodzin. Ostatni Słowińcy opuścili Kluki w latach 70-tych.
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach powstało we wrześniu 1963 roku jako Muzealna Zagroda Słowińska.
Dzięki powstaniu skansenu wiele budynków, które obecnie można zwiedzać, uratowano przed wyburzeniem czy też popadnięciem w ruinę. Można powiedzieć, że zabytkowe chaty w Muzeum Wsi Słowińskiej dostały drugie życie. Wraz z rozbudową skansenu odtworzono dawny układ przestrzenny Kluk, a budynki muzealne zaczęły wtapiać się w wieś. Skansen znajduje się pomiędzy mieszkalnymi domami, a przez jego teren biegnie jedyna droga asfaltowa w Klukach. Jest sporo ciekawych tablic informacyjnych opowiadających o kulturze, historiach z życia codziennego czy też przeznaczeniu poszczególnych zabudowań.
Do większości muzealnych budynków można wejść, aby zobaczyć jak dawniej wyglądały wnętrza domów, narzędzia i przedmioty codziennego użytku. Choć musimy przyznać, że po wnętrzach widać trochę upływu czasu. O ile z zewnątrz domy i chaty prezentują się naprawdę znakomicie, to ich eksponaty w środku dawno już straciły swój blask.
